Louis Althusser’in Filozof Olmayanlar İçin Felsefeye Giriş adlı kitabı, Can Yayınları tarafından yakın zamanda yayımlanmıştır. Althusser, felsefenin yalnızca profesyonel filozoflara ya da entelektüellere bırakılmayacak kadar ciddi bir uğraş olduğuna inanarak bu eseri kaleme almıştır. Filozof olma iddiasında olmayan, fakat felsefe üzerine düşünmek, temel kavramları ve tarihsel süreci anlamak isteyen okurlar için bir başlangıç kitabı niteliği taşımaktadır.
Althusser’in Felsefi Arka Planı
Louis Althusser denince akla ilk olarak İdeoloji ve Devletin İdeolojik Aygıtları adlı eseri gelir. Bu çalışmasında Althusser, toplumsal yapıyı belirleyen sınıfın, çeşitli Devletin İdeolojik Aygıtları (DİA) aracılığıyla egemen ideolojisini yeniden ürettiğini ileri sürmektedir. Okul, tıp, hukuk, mimarlık ve benzeri kurumlar aracılığıyla iktidar ilişkilerinin süreklilik kazandığını savunur.
Yeni yayımlanan Filozof Olmayanlar İçin Felsefeye Giriş kitabında da Althusser, benzer bir perspektifle materyalist felsefenin temellerini ve tarihsel gelişimini tartışmaktadır.
İdealizme Karşı Materyalist Bir Eleştiri
Althusser bu eserinde, yüzyıllar boyunca “felsefe” adı altında düşünsel alanı işgal eden idealist felsefeye sert bir eleştiri yöneltmektedir. Kitap, hem içerdiği alıntılar hem de göndermeleriyle, felsefe tarihine panoramik bir bakış sunmaktadır. Arka kapakta belirtildiği üzere:
“Yüzyıllar boyu kendisini ‘felsefe’ olarak tanımlayan, bu sayede de tüm alanı işgal eden idealist felsefenin ağır bir eleştirisiyle birlikte yaptığı için, alıntılarıyla, göndermeleriyle, satır aralarına serpiştirdikleriyle tüm bir felsefe tarihini sunmaktadır.”
Düşünce Sistematiği ve Okur İçin Katkısı
Althusser, düşünce sistematiğini geçmiş ile gelecek arasındaki bağ üzerinden kurmakta ve materyalizmin tarihsel sürekliliğini yeniden tartışmaktadır. Bu yaklaşımıyla, Devletin İdeolojik Aygıtları’nın düşünsel altyapısının izlerini bu kitapta görmek mümkündür.
Felsefeye ilgi duyan, özellikle Marxist düşünce, ideoloji eleştirisi ve felsefe tarihi konularında kendini geliştirmek isteyen okurlar için Filozof Olmayanlar İçin Felsefeye Giriş önemli bir kaynak niteliği taşımaktadır.
Can Murat Demir