Öğrenmek

I – Üstat dedi ki: “Öğrenmek ve sonra bunu başkalarına öğretmek zevk verici bir şey değil midir?”

– “Uzak ülkelerden gelmiş arkadaşları olmak hoş değil midir?”

– “Kendisini tanımadıklarından dolayı kaygılanmayan bir kimse, ‘büyük ve üstün insan’ değil midir?”

II – Filozof Yu (1) dedi ki: “Ana babaya saygı ve kardeşlerine sevgi gösterip de öteki büyüklerine karşı kötü davranan insan pek azdır. Karışıklık çıkarmaktan hoşlanıp da büyüklerine karşı kötü davranışlarda bulunmak istemeyen kişi yok gibidir.”

– “‘Büyük ve üstün insan’, kendini esas olan şeye verir. Bu esas şey ortaya çıkınca, ‘gerçek ilkeler’ gelişir; anaya babaya bağlılık ve kardeşlik sevgisi de kendini gösterir. Bunlar, ‘İyilikseverlik’in kökü değil midir?”

III – Üstat dedi ki: “Yaldızlı sözlerle erdem bağdaşamaz.”

IV – Filozof Tsang (2) dedi ki: “Her gün kendimi üç nokta üzerinde yoklarım: Başkaları için bir iş görürken, acaba onlara bağlı mıyım? Arkadaşlarla konuşurken, içten miyim? Derslerden yeter derecede bilgi edinebildim mi?”

V – Üstat dedi ki: “Bin savaş arabası olan (büyük) bir ülkeyi yönetirken dikkatli, içtenlikli ve sonra ekonomik olmalı; insanlara karşı sevgi göstermeli ve halkı iyi bir yolda kullanmalı.”

VI – Üstat dedi ki: “Bir genç, evinde anasına ve babasına bağlı ve öteki büyüklerine saygılı olmalıdır. Sonra, ciddi ve dürüst olmalı, herkese sevgi göstermeli ve iyi kimselerle arkadaşlık etmelidir. Fırsat bulduğu zaman da onların bilgi edinmesine yardım etmelidir.”

VII – Tzu-hsia dedi ki: “Bir kimse dış güzellikten çok iyi ahlaka değer verirse, ailesine hizmette en büyük çabayı gösterirse, efendisine (prensine) bütün yaşamınca bağlı kalabilirse, arkadaşlarıyla olan ilişkilerinde içtense, o insan için ‘bir şey bilmiyor’ deseler de, ben onun bilgili olduğunu söylerim.”

VIII – Üstat dedi ki: “Bir bilgin ağırbaşlı değilse, ona karşı saygı gösterilmez. Onun bilgisi de sağlam değildir.”

– “Bağlılığı ve içtenliği birinci planda tut.”

– “Kendine uygun olmayan kimselerle arkadaşlık etme.”

– “Yanlışlarını düzeltmekten korkma.”

IX – Filozof Tsang dedi ki: “Ana baba için yapılan cenaze törenlerine gereken dikkat gösterilirse, ölülere kurbanlar sunmak savsaklanmazsa, halkın erdemi kesinlikle yüksek düzeye erişir.”

X – Tzu-ch’in, Tzu-kung’a (4) sordu: “Üstadımız bir ülkeye geldiğinde, o yerin hükümeti hakkında öğrenmediği şey kalmaz. O, bunları kendi mi öğreniyor, yoksa bu bilgiyi ona başkası mı veriyor?”

– Tzu-kung dedi ki: “Üstadımız bunları iyi yürekliliği, doğruluğu, nezaketi, ölçülülüğü ve her şeyi hoşgörürlüğüyle elde eder. Onun bu bilgiyi alma yöntemi başka insanlarınkinden farklı değil midir?”

XI – Üstat dedi ki: “Bir kimsenin babası yaşıyorken onun isteklerine bak. Babası ölünce onun davranışlarına dikkat et. O kimse, üç yıl babasının yolundan ayrılmazsa, ona ‘ana babasına bağlı bir kimse’ denir.”

XII – Filozof Yu dedi ki: “Törenleri yerine getirirken düzenin değeri vardır. Eski kralların gösterdiği yolda, bu en üstün bir nitelikti. Büyük küçük işlerde biz bu yolu izledik.”

– “Bununla birlikte, bu her zaman yapılamamıştır. Bu düzen bilinirse, her şey yoluna girer; ama bu, yine törenlerle düzenlenmezse hiçbir şey yolunda gitmez.”

XIII – Filozof Yu dedi ki: “Anlaşmalar, doğru olan şeye göre yapılırsa, verilen sözler yerine getirilir. Saygı yerinde gösterilirse ayıp ve utançlardan uzak kalınır. Böylece, birbirine bağlı olanlar saygıdeğer olurlar.”

XIV – Üstat dedi ki: “Büyük ve üstün insan, yemekte karnının doyup doymayacağını düşünmez. Evinde rahatını aramaz. Yaptığı işlerde ağırbaşlı, konuşmalarında dikkatli bir kimsedir. O ilkesi olan kimseleri araştırır. Bu kimse için ‘öğrenmeyi seven bir kimse’ denebilir.”

XV – Tzu-kung dedi ki: “Dalkavuk olmayan yoksul insanla, gururlu olmayan zengin bir kimse için bir şey söyleyebilir misiniz?” Üstat yanıt verdi: “Evet, söyleyebilirim; yalnızca onlar, yoksul ama mutlu, zengin ama terbiye ve incelikten ayrılmayan bir kimseyle karşılaştırılamazlar.”

– Tzu-kung yanıt verdi: “Şiir kitabında (Shıh-ching) denmiştir ki, bir şeyi keserken törpüle, oyarken cilala. ‘Anlaşıldığına göre, bu sözler, sizin söylediklerinizi aynen içeriyor demektir.”

– Üstat dedi ki: “Sonunda seninle şiir üzerine konuşabilirim. Sana bir şey sorduğum zaman arkadan neyin geleceğini biliyorsun.”

XVI – Üstat dedi ki: “İnsanların beni tanımamış olmalarından dolayı üzülme. Ben onları tanımadığım için üzülürüm.”

Konfüçyüs; Konuşmalar’dan…