Oynuyorum, Öyleyse Varım
Gerçeklikten uzaklaşmanın en iyi yollarından birisi de video oyunları. Ama her oyun size aynı deneyimi sunmuyor tabi. Çoğu kimse bir oyunu oynarken asıl amacı eğlenceli vakit geçirmek ya da sadece vakit geçirmektir. Ama bazı oyuncular durup, “ben bu oyunda ne yapıyorum”, “video oyunları oynamaktaki amacım ne”, “bu oyunun bana kazanımları ne olacak?” gibi sorular sorabilir.
İşte bu yazıda tam da bu oyuncular için altında felsefi temeller yatan daha dolu bulduğum ve herkesin mutlaka bir kez deneyip kendi için uygunluğunu test etmesi gereken oyunları listelemek istiyorum, hazırsanız başlayalım.
NOT: Listedeki oyunları henüz oynamadıysanız spoiler içerebilir.
5. The Stanley Parable – Özgür İrade vs. Determinizm
Oyunda karşınızda iki kapı duruyor, Stanley karakteri olarak oynuyorsunuz ve oyunda beliren altyazı “Stanley’in soldaki kapıdan girdiğini” söylüyor. Ama oyunda hangi kapıdan gireceğiniz tamamen size kalmış. Peki, siz ne yapacaksınız? Anlatıcının verdiği komutlara uyacak mısınız, yoksa kendi kararınızı kendiniz mi vereceksiniz? Peki, sonuçta ne değişecek? İşte tüm bu soruların cevabı oyunda sizi bekliyor, hayatınızda oynayacağınız en ilginç oyunlardan birisi olabilir.
4. Bioshock – Bireycilik/Nesnelcilik
Saatlerce oynadığınız bir oyunun sonunda aslında başkalarının isteklerini yerine getirmek için oluşturulan bir otomasyon olduğunu anladığınız ve oyunun sonlarına geldikten sonra oyun hakkındaki tüm düşüncelerinizi değiştiren bir oyun. Oyundaki baş düşmanınız Andrew Ryan “Bir adam seçer, bir köle boyun eğer” diyor. Oyunun böyle derin bir felsefi temel üzerine kurulu olması ve Ryan tarafından sürekli duyduğumuz filozofik cümleler oyunu daha oynanır hale getiriyor.
3. Soma – Bilinç ve Ölümsüzlük
Oyunlarda klasik haline gelmiş “kıyamet sonrası hayatta kalanların” işlendiği, konuyu farklı bir şekilde ısıtarak tekrar önümüze koyan Soma oyununda bu sefer insanlar suların altında yaşayacakları bir dünya kurmak zorundalar. Tabi tahmin edebileceğiniz gibi dünya nüfusunun neredeyse tamamına yakını bu felaketten sağ kurtulamamıştır. Siz de okyanusun ortasında bir laboratuvarda gözlerinizi açıyorsunuz ve sizin gibi birkaç hayatta kalan insan ve koridorlarda cirit atan insan bilinci aşılanmış robotlar görüyorsunuz.
Bir süre sonra ortamı daha fazla gözlemlediğinizde robotların da kendi tarzlarında trajik, çürüyen hataları ve bozuklukları bulunduğuna şahit oluyorsunuz. Onlarla etkileşime geçtikçe onlara insan gibi mi robot gibi mi davranacağınız konusunda ikilemler yaşıyorsunuz. Acaba bir vücudun ve ölüm korkun olmadan sadece bilince sahip olarak bir insan olunabilir mi?
2. Dark Souls – Varoluşçuluk ve Absürt
“Dark Souls” oyunu hikâye tarzında ilerleyen ve sonsuz sayıda ölüm ve doğum döngüsünden oluşan bir oynanışa sahip bir oyun. Absürt bir şekilde bize uygun gelmeyen ve anlamsızlıklarla dolu bir dünyada varoluşçu bir felsefe oyunun temeline oturuyor.
Oyun ölmemek üzerine kurulu olsa da bazı yerlere girebilmek ve levelinizi yükseltebilmek için defalarca ölmeniz gerekiyor. Peki, ne kadar yaşamanız ve ne kadar ölmeniz gerektiğine nasıl karar vereceksiniz? Üstelik oyunda dinlendiğiniz sürelerde düşmanlarınız ve boss karakterler yeniden oluşarak aynı yerlerinde sizleri bekliyor. Oyun sürekli ölüm ve doğum döngüsünden oluşuyor derken tam da bunu kastetmiştim.
1. Silent Hill 3 – Bilgi Felsefesi
“Silent Hill” serisindeki oyunlar genellikle psikolojik korku-gerilim türünde oyunlardan oluşuyor. Oyunda epistemolojinin temelini oluşturan insanın nasıl bildiği ve bildiğini nasıl anladığı kavramları sorgulanıyor. Gerçekliğin sürekli manipüle edilmesi, bildiklerinizin doğruluğunu sürekli sorgulamanıza sebep oluyor.
Oyunda bir şeyler yaşayıp öldükten sonra bunun kâbus olduğunu anlayıp başka bir yerde uyanmanız, oraya nasıl geldiğinizi hatırlamamanız, bulunduğunuz yerlerin bomboş olması ve farklı yaratıklar görmeniz, sürekli size kâbusun içinde misiniz, kâbustan uyandınız mı, ölü müsünüz yoksa hayatta mısınız gibi soruları sürekli sormanızı sağlıyor.
Psikolojik temeller üzerine kurulu ve içinde farklı felsefi sorular barındıran oyunlar tabi ki bu liste ile sınırlı değil. Hemen hemen her oyun bize farklı şekillerde dokunuyor ama felsefi açıdan benim en çok aklımda kalanlar bunlardı. Sizin oynadığınız ve felsefesinden etkilendiğiniz oyunlar varsa, yorum kısmından paylaşabilirsiniz.
Uğur Yurt
www.indiroyunu.com Baş Editörü
