Ana SayfaYazarlarCansu CanRaffaello Sanzio "Atina Okulu Tablosu"

Raffaello Sanzio “Atina Okulu Tablosu”

İtalyan ressam Raffaello Sanzio’nun fresk tarzında ortaya koymuş olduğu bu eserde, genel hatlarıyla felsefe ve bilimlerin ilahi boyutu anlamlandırılmaya çalışılmıştır. Vatikan’da Stanza della Segnatura’da duvara çizilmiş bu resmin bulunduğu oda içerisinde, harici pek çok resim bulunmaktadır. Raffaello’nun yapmış olduğu bu eserin ana teması genel anlamıyla felsefe iken, yanında bulunan diğer resimlerin ana teması; teoloji, retorik ve adalettir. İdealizm ve realizmin çatışmasını Platon ve Aristoteles üzerinden yorumlamaya çalışan Raffaello, Platon’u göğü; Aristoteles’i de yeri işaret eder bir şekilde resmetmiştir. İdea dünyasını gökyüzüyle bağdaştıran ressam, reel dünyayı da yeryüzü ile bağdaştırmıştır. Zira Platon, daimî olarak uhrevi olanın merak edilmesi gerektiğini savunan bir filozoftur fakat öğrencisi Aristoteles onunla aynı fikirde değildir. O beş duyuyla algılanan şeylerin hikmetini merak etmekle birlikte, uhrevi olanı fizik dışı tutarak metafizik adıyla incelemeye tabii tutmuştur. Bu sebeple tabloda; görünenin, yani insanın maddi olarak tecrübe edebildiği dünya yeryüzüne ait olarak tasvir edilirken; görünmeyen, bilinemeyen, maddi olmayan, ruhsal alemle ilişik dünya da gökyüzüyle tasvir edilmiştir.

İncelemeye devam ettiğimizde karşımıza çıkan başka bir detaysa, Platon ve Aristoteles taraftarlarının giymiş olduğu kıyafetlerin renkleridir. Platon mor ve kırmızı bir kıyafet giyerken; Aristoteles mavi ve kahverengi bir kıyafet giymiştir. Bunun sebebi morun gökyüzünü yani havayı, kırmızının ateşi, mavinin suyu, kahverenginin de toprağı temsil etmesidir. Ateş ve hava ruhsal alemin duyumlanabilen sembolleri iken toprak ve su dünyevi alemin duyumlanabilen sembolleridir.

Tabloda Platon ve Aristoteles’i net bir şekilde teşhis edebilmemizin temel nedeni, ellerinde tutmuş oldukları kendilerine ait eserlerdir. Platon’un elinde tuttuğu kitap “Timeo”dur. Aristoteles’in elinde tutmuş olduğu kitapsa meşhur “Ethica”dır. Tabloda Platon’un çizimi için modellik yapan kişi Leonardo da Vinci iken, basamakların birinde kolunu mermer cisme dayayan Herakleitos’un modelliğini yapan da Michelangelo’dur. Ressam kendini de küçük bir alanda, basamakların altında en sağda resmin dışında düşünürlere bakarken çizmeyi uygun bulmuştur.

Raffaello Sanzio

Atina ekolünü temsil etmek üzere resme çok sayıda karakter yerleştirildiğini görüyoruz. Bu karakterlerden kesin olanların bazıları şunlardır: Platon, Aristoteles, Sokrates, Pisagor, Öklit, Ptolemaus, Zoroaster, Raffaello, Sodoma ve Diyojen. Kesin olmayanlar yani o kişi olduğu düşünülen karakterler ise şunlardır: Kıbrıslı Zenon, Epiküros, Anaksimandros, Empedokles, Boethius, Xenophon, Timon, Büyük İskender, Arşimet’tir. Bu saydığımız isimler dışında da pek çok isim mevcuttur ancak çoğu sanat tarihçisi tarafından tartışmalı bir şekilde ele alındıkları için isimleri detaylandırma kısmına pek girme taraftarı değilim. Eğilmiş bir şekilde geometrik şekiller çizmeye çalışan karakterin Yunan matematikçi Eukleides olduğu düşünülmekle beraber, Raffaello’nun arkadaşı Bramante de olduğu söylenmektedir.

16. yüzyılda sanatın ve düşüncenin köreldiğini düşünen Raffaello Sanzio, insanların tekrardan düşünmelerini sağlamak için; önceki kıymetli düşünürlerin, bilim insanlarının ve sanatçıların figürlerini resmetmeyi kafasına koymuştur. Düşüncenin altın çağını yakalama fikri bu fresk de yoğun bir şekilde gözlemlenebilmektedir. Kutsal inançlar doğrultusunda yedi ana liberal sanat olarak kabul edilen; gramer, retorik, diyalektik, müzik, aritmetik, geometri ve astronominin temsilcileri tabloda bir araya getirilerek insanlara gösterilmeye çalışılmış. Tablonun sol tarafında müzik ve aritmetik bilenler, sağ tarafında geometri ve astronomi bilenler, ortasında ise bu bilimler üzerinde çalışan Atina’nın en ünlü filozofları yer almaktadır.

Eski Yunan’ın büyüklüğü ve Rönesans döneminin getirdiği yeniden doğuşun, alegorik bir üslupla, düşünürler, sanatçılar ve bilim insanları üzerinden aktarılmaya çalışıldığı tabloda; iki heykel ayrıntısı gözümüze çarpmaktadır. Resmin sağında Apollon, solundaysa Athena heykeli bulunmaktadır. Bilindiği üzere Apollon güneşin, ateşin, sanatın, müziğin ve şiirin tanrısıdır. Kâhin olma özelliğine de sahiptir. Athena da sanatın, zekanın, ilhamın, stratejinin, barışın ve savaşın tanrıçasıdır. Ayrıca resimde Athena’nın elinde tuttuğu Medusa kafası da dikkat çeken başka bir ayrıntıdır. Her ikisini ortak noktada birleştiren şeyse, düşünürlerin onlara muhtaç olması durumudur diyebiliriz. Metnin başında bahsettiğimiz ilahi boyut kavramı da tam olarak burada ortaya çıkıyor zaten. Bilim insanlarını, sanatçıları, filozofları düşünmeye iten ve onlara ilham kaynağı olan kişiler Apollon ve Athena’nın ta kendisi. Tüm bunlardan yola çıkarak Raffaello’nun zihninde, Rönesans döneminin getirdiği aydınlanmanın ve silkelenmenin temel kaynağı olarak ilahi güçlerin baz alındığını söylemenin yerinde olacağı kanaatindeyim. Kısacası Raffaello’nun insanları düşünmeye sevk etmek için hazırlamış olduğu bu çalışmaya; tanrıların insanlara bahşettiği sanat, bilim, zekâ, düşünce gibi yeteneklerin hepsinin uygulama alanlarıyla özdeşleştirilmiş, şekilsel birer kopyasıdır diyebiliriz.

Kaynakça:
Vikipedi Özgür Ansiklopedi. (08.12.2021 tarihinde erişilmiştir.) Atina Okulu. https://tr.wikipedia.org/wiki/Atina_Okulu
Youtube. (08.12.2021 tarihinde erişilmiştir.) Raffaello’nun “Atina Okulu” Freski https://www.youtube.com/watch?v=uO7GVjnt3CU

Cansu Can

Cansu Can
Cansu Can
4 Ağustos 1999 tarihinde İstanbul Kadıköy’de doğdum. 2022 yılında İstanbul Medeniyet Üniversitesi Edebiyat Fakültesi, Felsefe Bölümünden mezun oldum. Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi, Adalet Bölümünde ise hala öğrenim görmekteyim. Yazılarımın genel hattını felsefe, mitoloji, ezoterizm, spiritüalizm, sembolizm, edebiyat ve sanat konuları oluşturuyor.

2 YORUMLAR

  1. Sistine Şapel ile ilgili şöyle bi bilgi daha vereyim; Şapel’in tavan yüksekliği yaklaşık 40 metredir ve 13 m genişliğindedir. yani çok büyük ve yüksek bi tavan söz konusu. Michelangelo eseri yapabilmek için kendi icadı bi iskele kurduruyor. bu iskele, yerden tavana değil, tavanın en tepesindeki pencelerelerden biribirlerine uzanan levyeler şeklinde. altınada geniş bezler file filan geriyorlar hani sanatçı düşerse diye. bu şekilde hergün ölüm riskiyle 4 senede bitiriyor eseri. Kaynak: https://hoghheim.com/blogs/sanat-tarihi/raphael-atina-okulu

    • Evet Michelangelo’nun yaptığı gerçekten büyük cesaret. Bir sanatçının 4 sene boyunca aynı riski göze alarak eserini tamamlayabilmesi, üstadlık göstergesi kesinlikle. Ayrıca verdiğiniz bu güzel bilgi için de teşekkürler. :))

CEVAP VER

Lütfen yorumunuzu giriniz!
Lütfen isminizi buraya giriniz

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

DİĞER YAZILAR

Dahası - Ötekiler - BAŞKASI

Ayasofya Efsaneleri Bitmez

Doğu Roma ve Osmanlı imparatorluklarının, hem yükseliş hem de çöküş dönemlerine tanıklık eden, tarihinin en önemli dini eserlerinden biri olan Ayasofya; gerek Bizans gerekse...

Albert Fish (Öcü Adam)

Elektrikli sandalyede ölmek ne de büyük bir zevk olacak! Bu tadacağım en büyük zevk olacak. Şimdiye dek tatmadığım tek zevk! Fish' e Amerika'nın öcüsü adı...

Sahipsiz Sayfalar

hissiz kimsesiz bir sohbetti geceler, gündüzlere hasret. müsveddelerinden uzak özü insandı yarını düş, dünü kırıntılarıyla… çocukluk ellerinde kirleri hasret henüz çok uzakta. tanışmak için geç kalınmış aynalar yıllardır göremediğin bakışlarda. … bedensiz bir...

İslam’da Simya

Simyanın Arapça'sı al kimiya'dır. Kimiya kelimesi de Grekçe'de "dönüştürme sanatı" anlamına gelen chumeia'den (veya Çemeya) veya "altın yapan sıvı" anlamına gelen Güney Çinli kim-iya'dan...

Sevişmek ve Anne Şefkati

fena bir annenin şefkatiyle okşuyor hatun saçlarımı boyası akmış saçları ve iri gözleri yüzümde dolaşıp duruyor bir asker kadar azgın ve şehvetli ve emin ikimizde ceplerimizde kuruş olmamasını ya da televizyonda palmiye ağaclarının gölgesi altında dans...

Babil Tanrıları

Kralın kudreti sadece yasalar ve soylular tarafından değil, rahipler tarafından da kısıtlanmaktaydı. Teknik olarak kral, tanrının şehrinde bir vekilden ibaretti. Vergi tanrının adına toplanır,...

Özgürlük için Özlemek Lazım

Bugün 18 oldu. Özlemin dudaklarıma iz bıraktı. Dudaklarım kurudu, burnum aktı, gözlerim yaşlı, bugün benim için gün mü doğdu? Keşke ağlarken bedenindeki kokuyu kâğıda sarsam, içime bir de öyle çeksem,...

İnsanlar Arasında

Öfke ve kin doğruluğun sınırları dışındadır; bu tutkular yalnız işlerine akıllarıyla bağlanmayan insanların işine yarar. Doğru ve temiz işler hep ölçülü ve ağırbaşlıdır. Ölçü olmayan...

Türk Edebiyatının ‘En İyi 40 Şeyi’

Aylık edebiyat dergisi Notos'un yaptığı ankete katılan 181 yazar, Türk edebiyatının 'En İyi 40 Şeyi'ni belirledi. NOTOS Edebiyat dergisi, yeni sayısında, Türk edebiyatının 'En İyi...

Astral Bir Acı: Faran ile Azra

Öfkeyle yerinden kalktı ve televizyonu kapattı. - Lanet olsun sana, umarım geberdiğini görürüm senin! Tek bir dilek hakkım olsa; senin ölümün için kullanırdım! Suratsız, ahlaksız! Böyle...

Valentin ve Sınırsızlık Kapıları

Boşluğun oluşturduğu boyutlar geçit kapılarını anahtar olarak sunmaktaydı. Valentin kendi odasında durmadan bu cümleyi düşünüyordu, artık 27 saat olmuştu ki kendi odasını terk etmiyordu. Beynine...

Dizginsiz Tutkular

Başkaları için yaşamayan kendi için de yaşayamaz: Qui sibi amicus est Scito hunc amicum omnibus esse (Seneka) Kendine dost olan Bilin ki herkese de dosttur. Ama baş görevimiz kendimizi...

Satanizm Dosyası

Antik Mısır çok tanrılı din ve mitolojisi ve Antik Roma-Yunan inanışında bulunan ve temelini bu kadim inanışlardan almış güçlü bir akım olan Satanizm, tüm...

Yaz Babam Yaz!

Yaz babam yaz! Yaklaşık 15 sene olmuş yazmaya başlayalı, tam bir serüven! Yazdıklarım öyle böyle karalamalar değil, bu süre zarfında sağlam felsefi denemeler de ürettim....

İnsan Olmanın Acımasız Gerçeği: Vicdan, Dünyadaki En Korkunç Şeydir

Vejetaryen adlı romanıyla 2016'da "Man Booker" Uluslararası Ödülü'nü alan Han Kang'ın Çocuk Geliyor adlı kitabı oldukça cesur bir dile sahip, gözünü budaktan esirgemiyor. Fazlasıyla...