Platon’dan Dionysios’a iyilikler.
Uzun yıllar boyunca yanınızda yaşadım. Bu süre içinde devlet işleri konusunda diğer insanlardan daha çok bana başvurdunuz. Ama nimetlerden siz faydalanırken, ben çok sayıda iftiraya uğradım. Ancak yine de kimsenin yaptığınız eziyetlerin benim isteğimle gerçekleştiğine inanmayacağını bildiğimden, olanlara katlanarak ses çıkarmadım. Hem devlet yönetiminde sizinle beraber olanlar hem de ceza almaktan kurtardığım insanlar, buna şahitlik edeceklerdir. Beni devletin başına birçok kez geçirdiniz ama çoğu zaman da bir dilenciye bile söylenmeyecek sözlerle kovdunuz. Bu kadar uzun süre boyunca sizinle yaşamama rağmen, bir gemiyle oradan ayrılmamı istediniz.
Bundan sonra insanlardan daha uzak kalacağım bir yaşam sürmeye karar verdim. Sen de yalnız kalacaksın tiran Dionysios! Yola çıktığım zaman bana epeyce yüklü miktarda para vermiştin. Mektubumu getirecek olan Bakkheios sana parayı geri ödeyecek. Verdiğin para ne yolculuk masraflarımı karşılamaya yeterdi ne de başka bir işe yarardı. Böylesi bir parayı vermek senin için, almak da benim için bir şerefsizlik sayılırdı. Bu nedenle parayı kabul etmiyorum. Zaten bu parayı vermen ya da vermemen senin için bir şeyi değiştirmez. Parayı alıp başka bir dostuna ver. Bu sayede beni zenginleştirdiğin gibi onu da zenginleştirirsin. Bense senin nimetlerinden yeterince yararlandım.
Burada Euripides’in dizelerini tekrarlamak uygun olacaktır. Günün birinde kaderinin değiştiğini gördüğünde: “Yanında benim gibi bir insanın bulunmasını isteyeceksin.” Bir hatırlatma daha: Tragedya yazarlarının eserlerinin çoğunda, tiranlar öldürüldüklerinde şöyle derler: “Ne kadar şanssızım! Ölürken yanımda bir dostum bile yok!” Tragedya yazarlarının oyunlarının hiçbirinde, parasız kaldığı için ölen bir tiran yoktur. Sana akıllı insanların beğendikleri birkaç mısra daha okumak istiyorum:
“Ne ölümlülerin hayatlarında bulamadıkları altınlar,
ne mücevherler,
ne insanların çok değer verdikleri gümüş döşekler,
ne sonsuz ovalarda kendi kendilerine olgunlaşan ağır başaklar,
erdemli insanların düşünceleri kadar parlaktır.”
Hoşça kal. Bana yaptığın haksızlıkları hatırla ve diğer insanlara daha iyi davran!
PLATON, MEKTUPLAR
Bütün Yapıtları – 1 Eski Yunancadan Çeviren:
Furkan Akderin, Yayıma Hazırlayan: Ahmet Cevizci
