Hayalet Felsefesi: Ruhlar, Ölüm ve Felsefenin Görünmeyen Dokunuşu
Ruhlar ve hayaletler her yerde… Bunu biliyoruz artık. Her gölgede irkilen, her sezgide parçalanan amansız acıların varlığını bilmeyen kaldı mı? İşte bu yüzden varlar, bu yüzden içimizdeler. Bu yüzden felsefe, bir hayalet gibi tüm organlarımıza değmektedir.
Hayaletin Zamanla İlişkisi
Hayalet, içinden geçilebilen, şeffaf bir zaman dilimini andırmaktadır. Bu anlamda bir yolculuktur. Bu yolculuk, ruhun asıl kaynağına dönme arzusuyla şekillenmektedir. Başıboş bir hayalet gördünüz mü hiç? Onlar, bir anının tekrarında salınan, zamansal bir acının temsilidirler.
Hayaletlerin de felsefesi yapılabilmektedir çünkü onların da acıları ve varoluş sebepleri vardır. İnsan, hayaletlerin farkındadır; ama görmezden mi gelmektedir? Bunu kestirmek zordur. Fakat insanın kendisi de zaten bir hayalet gibidir. Hayalet, aslı itibariyle boşlukta asılı kalan bir acıdan ibarettir. En kestirme tanımıyla hayalet, eksikliğin yankısıdır.
Korku Üzerine Birkaç Söz
Bir medyumun ağzından çıkan son sözlere bakarsak, hayaletler gerçektir ve felsefeleri gereği kaçkındırlar. Onlar, korkunun ötesinde bir gölgeler dizinini andırmaktadır. Bir diğer yoruma göre süptil âlemin bekçileridir. Her çağrıya kulak vermeyen fantomlar, ne sağır ne de dilsizdir. Onlar sizden bir çağrı beklemekte ve fizyolojik ölümün yalandan ibaret olduğunu ispatlama gereği duymaktadır.
Bir hayaleti bu sebeple öldüremezsiniz. Çünkü hayaletin varoluş ironisi zaten “ölüm”dür. Ölümün karanlık vadisinden geçmemiş bir hayalet yoktur; olamaz da.
Korku yersizdir. Korku sadece ölümün organikleşmiş dünyasal tanımıdır; insani bir yansımasıdır. Oysa hayaletler, insanlara göre değildir.
Felsefe ve Fantomlar: Ölümün Yenildiği Alan
Peki korkunun yenildiği bu alemde, yani fantom aleminde felsefe yapılmaz mı? Yapılmalıdır. Çünkü felsefenin özü, ölümü yenmektir. Ölümün yenildiği tek yer ise hayaletlerin diyarıdır. O halde felsefe, görünmeyenlerin dünyasında daha makul ve kaçınılmaz olmaktadır.
(Bkz: Felsefe ve Görünmeyenler)
Felsefenin Dokunuşu
Ruhunu yitirmiş insanların dünyasında, yani yeryüzünde, sürekli tekrara düşen acılar vardır. Bu acılardan beslenen mekanlar, anılar ve sezgiler de cabasıdır. Felsefe, bu travmatik acıyı dindirmek isteyen bir makine gibi işlemektedir. Bunu yaparken insan fenomenini kullanmakta, onu düşünmeye zorlamaktadır. Kavramları deforme etmekte, zorlamakta ve dönüştürmektedir.
Felsefe doğası gereği, insanın iyiliği için çalışmakta ve bu amaçla kavramların içinde bir hayalet gibi dolaşarak onları korkutmaktadır.
Aslında tüm mesele budur: Hayalet felsefesi tam da bu noktada devreye girmekte, insan ruhunu yeniden şekillendirmek istemektedir. Ruhun varlığı kaçınılmaz olarak kendisini görünmeyenlerin etkisine bırakmakta, kavramlarla haşır neşir olmaktadır. Onları iğdiş etmektedir.
Hayaletler felsefeyi sever. Çünkü kavramlar gibi ete kemiğe bürünmek isterler. Bu şehvet onların ışığını sürekli canlı tutmaktadır. Böyle bakıldığında şunu söyleyebiliriz: Her hayalet bir kavramı çağrıştırmaktadır. Her kavram didiklenmeye muhtaç olduğuna göre, felsefe aslında bir hayalet avcısıdır.
Felsefe ve Hayaletin Analojisi
Felsefe, bedensizce dolaşan kavramların diyarıdır. Bu şu anlama gelmektedir: Her kavram, ete kemiğe bürünme safhasında bir dokunuşa muhtaçtır. Bu dokunuş, insanın fikirsel uğraşlarıyla yani felsefi tasarrufla mümkündür.
İşte felsefe ve hayalet arasındaki ilişki burada ortaya çıkmaktadır. Bu saptamayı şimdiye kadar hiçbir filozof dile getirmemiştir. Bu yüzden size garip gelebilir.
Sonuç: Görünmeyenlerin Düşüncesi
Bu yazının amacı, geçmiş yazılarımda da belirttiğim gibi, felsefenin alanını genişletmek ve ona farklı misyonlar yüklemektir. Çünkü felsefenin hiçbir surette sıradanlığı kabul etmemesi gerekmektedir.
Bu amaçla çıktığım yolda hayalet felsefesi üzerine düşünmeye, görünmeyenlerin dilini çözmeye ve ruhun yankısını kavramların içine taşımaya devam edeceğim.
Bir dahaki yazıda görüşmek dileğiyle…
Can Murat Demir