Danimarka – İsveç ortak yapımı olan Häxan, cadılık uygulamaları ile engizisyon mahkemeleri arasındaki mücadeleyi belgesel film tarzında işlemiş.
Film yedi bölüm halinde hareketli resimlerle ilerliyor. Seyirciye tarafsız şekilde yaklaşarak bilgi vermeyi amaçlayan yönetmen, cadılık kurumunun uygulamaları hakkında ilk çağdan orta çağa (hatta cadılar için çok özel ve ara dönem olan Rönesans dönemine) kadar çeşitli dipnotlar sunuyor. (Yönetmenin bu kaygısı çok ilginç ve faydalı geldi bana) Benjamin Christensen filmi çekerken başvurduğu kaynakları ve referansları da belirterek akademik bir senaryo oluşturmaya çalışmış sanki. Bu yönüyle Häxan, bilimsel bir havaya da bürünmüş diyebilirim.
Häxan, dönemini aşan etkileyici görüntülere sahip ve bence siyah beyaz kameranın verdiği o hava filmin içeriğini çok iyi desteklemiş. İnsanların korkularını, cadıların nasıl yaşadığını gözler önüne sererken bunu daha çok cadı lehine yorumlayan yönetmen, engizisyonun bütün aptallıklarını, paranoyasını da seyircinin gözüne sokmuş.
Häxan, Benjamin Christensen’ın ellerinden çıkan 1922 yapımı bir şaheser…
Filmde özellikle şeytanla ilgili tasarlanan mizansen harikaydı. Cadıların süpürgelerine binip uçmaları ise apayrıydı. Gizli yapılan ritüeller ve cadıların Hristiyanlığa karşı olan gizli nefretleri çok iyi yansıtılmış. Mekanlar, kostümler ve gri renk cadılık kültleriyle uyum sağlamış.
Filmde bana göre dikkat çeken bir diğer ilginç nokta engizisyonun işkence aletlerinin tanıtılması. Ancak filmin sonundaki açıklamalar biraz gerçeklerden uzak gibi geldi, hayal kırıklığıydı, çünkü yönetmen cadılık fenomenini toplu histeriye, sinir hastalıklarına ve kleptomaniye bağlamış ve bence gereksiz bir işgüzarlığa soyunmuş.
Häxan izlenmesi gereken bir yapım ve dönemine göre kesinlikle göz alıcı. Cadılığın ve mistisizmin tarihine eğilen, Hristiyan acizliğinin haykırıldığı nadir filmlerden…
Can Murat Demir
Film hakkında detaylı bilgi için tıklayınız
